1974 (historia MŚ w Piłce Nożnej) odcinek 8

1974 (historia MŚ w Piłce Nożnej) odcinek 8

Ach, ten '74, to było coś pięknego.

Aż napisze z tego wszystkiego naiwną notkę, o świecie piłkarskim widzianym oczami kilkunastoletniego kibica.

Właściwie to było Monachium x 2, bo najpierw była fantastyczna Olimpiada, z której zapamiętałem zdumiewającą wygraną Władka Komara w pchnięciu kulą z koalicją nafaszerowanych anabolikami pseudo sportowców i niesamowity finał piłkarskiego turnieju „amatorów”. Dwie przeczące prawom fizyki bramki Kazia Deyny, który był dla mnie w tamtym momencie większym królem niż Pele.

Niestety, zdarzyło się wtedy również coś strasznego..

W trakcie igrzysk nastąpił zamach terrorystyczny. 5 września grupa Palestyńczyków z organizacji „Czarny Wrzesień” wdarła się przez mur do wioski olimpijskiej, do budynku zamieszkiwanego przez izraelskich sportowców, których wzięli za zakładników, zabijając przy tym dwóch, którzy stawili opór. Terroryści domagali się uwolnienia Palestyńczyków, przetrzymywanych w Izraelu. Po nieudanej akcji policjantów zostało zabitych kolejnych 9 sportowców izraelskich, 5 terrorystów oraz jeden niemiecki policjant. Spodziewano się, że igrzyska zostaną zamknięte, co jednak nie nastąpiło, Szef MKOl, Avery Brundage wyraził swoje stanowisko słowami „The games must go on” (Zawody muszą trwać dalej)..

Brr.., jak sobie przypomnę zamęt w głowie moich przyjaciół, bo ja słuchałem w domu zdań wypowiadanych półgębkiem, „o bojownikach o wolność i niepodległość”, o fałszywym obrazie geopolitycznym, serwowanym przez Peerelowskie media..

To temat na całkiem inną notkę, wracam do piłki nożnej i do turnieju w 1974 roku, ale najpierw napiszę o nowym Pucharze Świata.

W 1970, po trzecim triumfie reprezentacji Brazylii, zgodnie z regulaminem, trofeum przeszło na własność Brazylijskiej Federacji Piłki Nożnej. Puchar został jednak skradziony w 1983 roku i nigdy nie został odnaleziony. Prawdopodobnie złodzieje przetopili go na złoty metal.

Nowy puchar, znany jako Puchar Świata FIFA, został zaprojektowany przed mistrzostwami w 1974 roku. Eksperci FIFA z siedmiu różnych krajów świata oceniali 53 przedstawione modele, ostateczne decydując się na projekt włoskiego rzeźbiarza Silvio Gazzaniga. Nowy Puchar Świata ma 36 cm wysokości, wyprodukowany został z litego 18-karatowego złota i waży 6,175 kg. Podstawa zawiera dwie warstwy metali półszlachetnych, natomiast w dolnej części pucharu wyryto rok i nazwę każdego zwycięzcy Mistrzostw Świata od 1974 roku. Nagroda ta nie jest przyznawana nowemu zwycięzcy na stałe. Zdobywcy Pucharu Świata zachowują trofeum do następnego turnieju. Wtedy otrzymują złoconą replikę, zamiast czystego, oryginalnego złota.

Eliminacje

W eliminacjach uczestniczyło 99 drużyn z całego świata. RFN (gospodarze) i Brazylia (obrońca tytułu) awansowały bez eliminacji. Drużyny pretendujące do pozostałych 14 miejsc w finałach rozegrały eliminacje według klucza geograficznego, wewnątrz swoich macierzystych Konfederacji piłkarskich. Odbył się także jeden baraż interkontynentalny między zwycięzcą grupy 9 zony UEFA (ZSRR) i zwycięzcą grupy 3 zony CONMEBOL (Chile). Sowieci oddali mecz rewanżowy, który miał być rozegrany w Santiago de Chile walkowerem.

Decyzja tym razem słuszna, bo kilka miesięcy przedtem po puczu wojskowym w Chile panował tam nieopisany terror, a Stadio Olimpico w Santiago był zamieniony na obóz dla internowanych. Pomijam tu fakt, ze generał Pinochet ratował z jednej strony Chile przed widmem komunizmu a la Cuba, a z drugiej działał z mandatu ponadnarodowych holdingów wydobywczych i przemysłowych. FIFA mogła przenieść mecz na terytorium neutralne, a nie zrobiła tego, non comments..

W grupie 5 strefy UEFA spotkały się Anglia (mistrz z 1966), Walia i Polska. Polacy zaczęli fatalnie. Fakt, że pierwszy mecz z drużyną Walii, który był rozgrywany już w lutym 1973 roku stawiał właściwie naszą reprezentację na przegranej pozycji już przed meczem. Prozaiczny powód jest taki, że w Polsce sezon wiosenny w piłce zaczynał się dopiero w marcu, a wszyscy Walijczycy grający w ligach angielskiej i szkockiej byli w pełni rozgrywek ligowych.. Nasi walczyli, ale Toshack i spółka wlepili nam dwie bramki w iście angielskim stylu, to znaczy po wysokich wrzutkach na 8-10 metr przed bramka Jasia Tomaszewskiego, gdzie czekali właśnie Toshack, Hoockey i pozostałych 4-5 Walijczyków z linii ofensywnych. Jasio który pokornie wyjmował piłkę z siatki zbierając nauki na przyszłość, nie był w tym meczu „Człowiekiem, który zatrzyma Anglię”. 0 – 2

Angole i Walijczycy rozegrali wcześniej mecze grupowe między sobą. W Cardiff Anglicy wygrali 1 – 0, ale na Wembley padł zaskakujący remis 1 – 1 i to stwarzało pewne szanse przed Polakami, mimo przegrania pierwszego meczu. Reprezentacja od 1971 roku kierował Kazimierz Górski, mający do pomocy świetny tandem Streilau – Gmoch. I to Jacek Gmoch rozpracował wtedy sposób gry Anglików, ich mocne i zwłaszcza ich słabe punkty. W Chorzowie , pod koniec wiosennego sezonu '73 nasza drużyna pokonała Anglię 2 – 0 i szczególnie druga bramka strzelona przez Lubańskiego jest przykładem wykorzystania takiej nowości na tamte czasy, jaka był Bank Informacji stworzony przez Gmocha i Strejlaua.

Otóż słynny środkowy obrońca byłych mistrzów świata Bobby Moore miał manierę przytrzymywania cofniętych do niego piłek i lekkiego wypuszczania piłki przed siebie przed prostopadłym podaniem w stronę napastników własnej drużyny. Lubański to wykorzystał dwukrotnie w drugiej połowie. Po pierwszym razie było 2 – 0 dla Polski, po drugim razie McFarland zwichnął karierę tego nieprzeciętnego piłkarza, łamiąc mu nogę w stawie kolanowym..

W rewanżu 17 października 1973 roku Polacy zremisowali 1:1. Gola dla Polski zdobył Jan Domarski, wykorzystując błąd obrońcy. Anglicy strzelili tylko jedną bramkę, gdyż dobrze dysponowana była obrona oraz skutecznie bronił Jan Tomaszewski. Po tym meczu gazety pisały: "Tomaszewski zatrzymał Anglię", a ja z nerwów zeżarłem podczas tego niesamowitego meczu (bezwiednie) t-shirt marki „Wólczanka”, albo jakoś tak :)

Wcześniej rozprawiliśmy się w Chorzowie z Walijczykami,

gromiąc ich 3 – 0. W obydwu meczach rozgrywanych w Polsce iście czarna robotę odwalił Lesław Ćmikiewicz, doprowadzając z premedytacja do szalu Allana Balla z Anglii i Hoockeya z Walii, w klasyczny, „włoski sposób” ich prowokując. Obaj po brutalnych faulach na „niewinnym” Lesławie zobaczyli czerwone kartoniki.. cóż, cel uświęca środki, jakoś tak :)

Jechaliśmy po raz pierwszy od 1938 roku na Mistrzostwa Świata.

Poza nami z zony UEFA awansowały drużyny Szwecji, Włoch, Holandii, NRD, Bułgarii, Jugosławii, Szkocji i bez eliminacji – RFN (gospodarz).

Ze strefy CONMEBOL (Ameryka Poludniowa): Urugwaj, Argentyna, wspomniane wcześniej Chile i obrońca tytułu – Brazylia (bez eliminacji).

Poza tym dzięki kluczowi geograficznemu do finałów awansowały drużyny tak słabe, jak Haiti z zony CONCACAF (Ameryka Północna i Środkowa) i Zair z CAF (Afryka), awansowała tez robiąca coraz większe postępy Australia która przeszła tasiemcowe eliminacje w połączonych zonach Azji (AFC) i Oceanii (OFC).

Turniej finałowy

X Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej odbyły się w dniach 13 czerwca – 7 lipca 1974 roku, w RFN i Berlinie Zachodnim.

38 spotkań turnieju rozegrano na 9 stadionach, strzelono w nich 97 bramek (2,55 bramki na mecz). Mecze obejrzało 1 774 002 widzów.

Turniej w 1974 roku i następny w 1978 był rozgrywany w bardzo nieciekawej formule grupowej, bez fazy pucharowej, z czterech grup awansowały po dwa zespoły, które utworzyły dwie grupy „półfinałowe”, zwycięzcy grali o Mistrza, drudzy w grupach o trzecie miejsce.

Pierwsza faza grupowa