Stan Kubik Stan Kubik
301
BLOG

Wojna na Pacyfiku (5)

Stan Kubik Stan Kubik Historia Obserwuj temat Obserwuj notkę 11

Niestety lub bardzo dobrze..

Musimy oto zawadzic i to koniecznie o okres poprzedzajacy intronizacje Hirohito..

Plus, rzecz bedzie znowu o sprycie Japonczykow..

Taishō ( „epoka wielkiej sprawiedliwości”) – okres w historii Japonii trwający od 30 lipca 1912 r do 25 grudnia 1926 r., przypadający na panowanie cesarza Yoshihito. Centrum władzy politycznej przesunęło się od dawnej oligarchicznej grupy „starszych mężów stanu” (genrō) w kierunku parlamentu i partii demokratycznych, między innymi z powodu słabego zdrowia nowego cesarza. Z tego powodu era jest uważana za czas ruchów liberalnych w Japonii, znanych jako „demokracja okresu Taishō”. Demokracja, a la japonese, a w miedzyczasie przyszla I Wojna  Swiatowa, ale po kolei..

30 lipca 1912 r. zmarł cesarz Meiji i tron objął książę Yoshihito, rozpoczynając okres Taishō. Koniec ery Meiji odznaczał się ogromnymi inwestycjami rządowymi i programami obronnymi w kraju i zagranicą, niemal wyczerpaną zdolnością kredytową i brakiem wymiany handlowej pozwalającej spłacić długi.

Wydarzenia, które nastąpiły po restauracji Meiji, oznaczały nie tylko spełnienie wielu krajowych i zagranicznych celów politycznych i ekonomicznych (przy jednoczesnym uniknięciu przez Japonię kolonizacji, co spotkało inne azjatyckie narody).

23 sierpnia 1914 r. Japonia wypowiedziała wojnę Niemcom, korzystając z ich zaangażowania w I wojnę światową w Europie i dążąc do powiększenia swojej strefy wpływów w Chinach. Japonia szybko zajęła kontrolowane przez Niemców terytoria w chińskiej prowincji Shandong oraz Mariany, Karoliny i Wyspy Marshalla na Pacyfiku. 7 listopada Jiaozhou poddało się Japonii.

 

Dążąc do umocnienia swojej pozycji na kontynencie i wykorzystując nieobecność mocarstw zachodnich, 18 stycznia 1915 r. Japonia wystosowała wobec Chin tzw. 21 żądań. W praktyce spełnienie ich uczyniłoby z Chin japoński protektorat. Ostatecznie, po przedłużających się negocjacjach i przy szerzących się w Chinach nastrojach antyjapońskich, Japonia wycofała się z ostatniej grupy żądań. Pozostałe zostały zaakceptowane przez Chiny w kilku traktatach podpisanych 25 maja 1915 r. w Pekinie. Japońska hegemonia w północnych Chinach i innych częściach Azji została ułatwiona przez inne umowy międzynarodowe. W 1916 r. podpisano traktat z Rosją, zabezpieczający japońskie wpływy w Mandżurii i Mongolii Wewnętrznej, podczas gdy zawarty w 1917 r. traktat z Francją, Wielką Brytanią i Stanami Zjednoczonymi uznawał japońskie zdobycze terytorialne w Chinach i na Pacyfiku. Pożyczki Nishihary (nazwane od Kamezō Nishihary, wysłannika Tokio do Pekinu) w latach 1917 i 1918, mimo iż pomogły chińskiemu rządowi, jeszcze bardziej powiększyły chiński dług wobec Japonii. W miarę zbliżania się końca wojny, Japonia w coraz większym stopniu realizowała zamówienia europejskich sojuszników na materiały wojenne, co pomagało w dywersyfikacji rodzimego przemysłu, zwiększało eksport i doprowadziło po raz pierwszy w historii do nadwyżki w wymianie międzynarodowej.

Siła Japonii w Azji wzrosła wraz z upadkiem caratu w Rosji i zamieszaniem, jakie powstało na Syberii w wyniku rewolucji październikowej w 1917 r. Armia japońska planowała wykorzystać okazję i okupować Syberię, aż do jeziora Bajkał na zachodzie. W tym celu Japonia była zmuszona negocjować z Chinami umowę pozwalającą na transport wojsk japońskich przez terytorium chińskie. Mimo ograniczenia rozmiarów ekspedycji, aby nie drażnić Stanów Zjednoczonych, ponad 70 000 japońskich żołnierzy dołączyło do znacznie skromniejszych sił Międzynarodowego Korpusu Interwencyjnego wysłanych na Syberię w 1918 r.

 

I wojna światowa pozwoliła Japonii, walczącej po stronie zwycięskich aliantów, na rozszerzenie swoich wpływów w Azji i posiadanych terytoriów na Pacyfiku. Pozornie działająca niezależnie od cywilnego rządu, japońska marynarka wojenna przejęła kolonie Germanyg w Mikronezji. W lipcu 1918 r. rozlokowano 75 000 żołnierzy, rozpoczynając Ekspedycję Syberyjską. W sierpniu 1918 r. w wielu wsiach i miastach Japonii wybuchły zamieszki ryżowe.

Okres powojenny przyniósł Japonii niespotykany wcześniej rozkwit. Na konferencji pokojowej w Wersalu w 1919 r. Japonia wystąpiła jako jedna z wielkich światowych potęg militarnych i przemysłowych i została oficjalnie uznana za jedną z "Wielkiej Piątki" nowego porządku międzynarodowego. Tokio otrzymało stałe miejsce w Radzie Ligi Narodów, a traktat pokojowy potwierdził przejęcie niemieckich praw do Shandongu. Ten zapis doprowadził do antyjapońskich zamieszek i masowych ruchów politycznych w Chinach. Podobnie, należące wcześniej do Niemiec wyspy na Pacyfiku zostały oddane pod rządy japońskie. Japonia była też zaangażowana w powojenną interwencję Aliantów w Rosji i była ostatnim państwem, które wycofało stamtąd swoje siły (w 1925 r.). Mimo niewielkiej roli odegranej podczas I wojny światowej (i odrzuceniu przez zachodnie państwa proponowanego w traktacie pokojowym zapisu o równości rasowej), po jej zakończeniu Japonia wyłoniła się jako jeden z głównych aktorów na międzynarodowej scenie politycznej. Japońskie interesy w powojennej polityce zagranicznej napotykały przeszkody w postaci rodzącego się w Chinach nacjonalizmu, zwycięstwa komunistów w Rosji i coraz wyraźniejszej obecności Stanów Zjednoczonych we Wschodniej Azji. Trwająca cztery lata ekspedycja syberyjska w połączeniu z dużymi wydatkami wewnętrznymi wyczerpała japońskie zyski z okresu wojny. Japonia mogła zostać dominującą siłą w Azji tylko dzięki bardziej konkurencyjnym praktykom biznesowym, wspierającym dalszy rozwój gospodarczy i modernizację przemysłu, czemu sprzyjał wzrost roli konglomeratów finansowo-przemysłowych. Stany Zjednoczone, od dawna źródło wielu importowanych towarów i pożyczek niezbędnych do rozwoju, w tym czasie były postrzegane jako główna przeszkoda w realizacji tego celu, ze względu na ich politykę powstrzymywania japońskiego imperializmu. Punktem zwrotnym w dyplomacji wojskowej na skalę międzynarodową była konferencja waszyngtońska 1921–1922, której efektem była seria umów kształtujących nowy porządek w rejonie Pacyfiku. Japońskie problemy wynikające z ograniczeń w budowie okrętów na potrzeby floty wojennej oraz uświadomienie sobie konieczności konkurowania ze Stanami Zjednoczonymi raczej na polu gospodarczym niż militarnym, wyraźnie wskazywały na konieczność zmiany podejścia. Japonia zastosowała bardziej neutralny stosunek do wojny domowej w Chinach, porzuciła wysiłki rozszerzenia swojego zwierzchnictwa nad główną częścią Chin oraz dołączyła do Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Francji w zachęcaniu Chin do rozwoju.

W podpisanym w Waszyngtonie traktacie czterech mocarstw o posiadłościach w rejonie Pacyfiku (The Four-Power Treaty, 13 grudnia 1921 r.) Japonia, Stany Zjednoczone, Wielka Brytania i Francja uznały istniejące status quo na Pacyfiku, a Japonia i Wielka Brytania zgodziły się na formalne rozwiązanie ich traktatu sojuszniczego. Traktat o rozbrojeniu pięciu mocarstw morskich (The Five-Power Treaty, 6 lutego 1922 r.) ustanowił międzynarodowy współczynnik tonażu okrętów liniowych (odpowiednio 5, 5, 3, 1,75 i 1,75 dla Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Japonii, Francji i Włoch) oraz ograniczył rozmiary i uzbrojenie okrętów liniowych dotychczas zbudowanych lub będących w budowie. Waszyngton i Londyn zgodziły się nie budować nowych baz wojskowych między Singapurem i Hawajami, co dało Japońskiej Marynarce Cesarskiej większą swobodę na Pacyfiku.

 

Celem traktatu dziewięciu mocarstw (The Nine-Power Treaty, 6 lutego 1922 r.), podpisanego obok pięciu głównych mocarstw przez Belgię, Chiny, Holandię i Portugalię, było uniknięcie wojny na Pacyfiku. Sygnatariusze zgodzili się respektować niepodległość i niezależność Chin, nie ingerować w chińskie próby stworzenia stabilnego rządu, powstrzymać się przed szukaniem w Chinach specjalnych przywilejów lub zagrażaniu tam pozycji innych krajów, wspierania polityki równych szans dla handlu i przemysłu wszystkich państw w Chinach oraz do ponownego rozważenia polityki eksterytorialności i autonomii podatkowej. Japonia zgodziła się również wycofać żołnierzy z Szantungu, zrzec się tam wszystkich praw z wyjątkiem czysto ekonomicznych, i wycofać żołnierzy z Syberii.

Obiecanki – cacanki, typowe dla politykow i jak sie okazuje w politycznym klamstwie Japonczycy mieli tez czarny pas..

Ah, prawda – Chinczycy, ten detonator konfliktu..

Po obaleniu dynastii Qing i powstaniu republiki w latach dwudziestych sytuacja wewnatrz Panstwa Srodka zaczęła się powoli zmieniać. Znaczne obszary kraju kontrolowały oddziały armii Kuomintangu, w siłę rosła jednak także, wspierana przez Związek Sowiecki Komunistyczna Partia Chin. Czang Kaj-szek, stojący na czele Partii Narodowej, zdołał pokonać lokalnych samozwańczych władyków (byłych mandarynów dworu i generałów armii cesarskiej, którzy zagarnęli władzę na określonych obszarach, gdzie sprawowali nieograniczone, autorytarne, rządy) w południowych i środkowych Chinach, teraz przyszła kolej na północną część kraju. Japończycy, by temu zapobiec, w 1931 roku wywołali incydent mukdeński (grupa młodych oficerów japońskich wysadziła w powietrze część torów kolei mandżurskiej, a następnie oskarżyła o tę akcję Chińczyków). Był to pretekst do wkroczenia do Mandżurii, gdzie nie napotkali większego oporu. Po opanowaniu Mandżurii Japończycy przystąpili do tworzenia marionetkowego tworu – państwa Mandżukuo – na którego czele osadzili ostatniego cesarza z dynastii Qing, Puyi.

W 1932 r. miał miejsce tzw. „incydent 28 stycznia”: japońska szpieg Yoshiko Kawashima (nazywana „Matą Hari Dalekiego Wschodu”) zorganizowała pobicie pięciu mnichów japońskich w Szanghaju i oskarżyła o ten czyn Chińczyków. W zamieszkach, wywołanych przez Japończyków, zabito policjanta chińskiego. W efekcie doszło do masowych protestów mieszkańców Szanghaju. Zażądali oni odebrania japońskich koncesji handlowych w mieście i wzywali do bojkotu ich towarów. Na skutek protestów wojska japońskie wkroczyły do Szanghaju. Wywiązały się zacięte walki, które przerwała dopiero interwencja Ligi Narodów. Było to jawne pogwałcenie suwerenności terytorialnej Chin. Wracajac do Yoshiko Kawashimy.. Naprawdę nazywała się Aisin Gioro Xianyu. Była córką Shanqi, dziesiątego syna księcia Su. Po rewolcie w 1911 r. i obaleniu cesarstwa w Chinach, w obawie o bezpieczeństwo córki, rodzice postanowili przekazać ją pod opiekę znajomemu rodziny, japońskiemu biznesmenowi, Naniwie Kawashimie. Trafiła do Japonii, gdzie mieszkała w Matsumoto. W wieku 17 lat próbowała popełnić samobójstwo. Prawdopodobnie była biseksualistką. Lubowała się w noszeniu męskich strojów, przede wszystkim japońskich mundurów wojskowych, zwłaszcza lotniczych. Niewiele jest zdjęć, na których jest ubrana w damski strój. Po próbie samobójczej przeszła krótką rekonwalescencję i wróciła do zdrowia. Wyszła za mąż, ale jej małżeństwo zakończyło się rozwodem po niecałych dwóch latach. Wykazywała obsesyjne zainteresowanie Japonią, jej armią i militarnym nacjonalizmem, jaki wówczas w niej panował, i który popierała. Jednym z jej największych marzeń było ukończenie kursu pilotażu i wzięcie czynnego udziału w nalocie bombowym na Szanghaj. Jej projapoński fanatyzm wykorzystali agenci, którzy wciągnęli ją do japońskiej siatki szpiegowskiej, działającej w Chinach i Mandżurii. Swoją pierwszą misję wykonała na początku lat 30. Miała za zadanie zwerbować ostatniego cesarza mandżurskiej dynastii Qing, Puyi. Misja była o tyle łatwiejsza, że cesarz był jej kuzynem i mogła się z nim swobodnie kontaktować. Przekonała go, aby opuścił Tianjin i wyjechał do Mandżurii, aby objąć tamtejszy tron. W 1933 r. wróciła do Mandżukuo i wzięła udział w tłumieniu chińskiego buntu. W tym celu zorganizowała własny oddział kawalerii. Marionetkowy rząd okrzyknął ją "Joanną D'Arc Dalekiego Wschodu". Stała się wówczas bardzo popularna. Zaczęła występować w programach radiowych, publikowała artykuły w propagandowych gazetach. Były to głównie zmyślone historie z czasów, gdy była agentką.

Powoli, poprzez czas takie historie przebijaja sie do swiadomosci europejskiej, bo oto Yoshiko Kawashima, pseudonim "Klejnot Wschodu"; ur. 24 maja 1907 w Pekinie, arcyszpieg Japonii i marionetkowego rządu Mandżukuo,  została opisana w biografii Puyi (kuzyna, marionetki na tronie Manzukuo), a kilkadziesiąt lat później przedstawiona jako jedna z postaci głośnego filmu Bernardo Bertolucciego "Ostatni cesarz" z 1987 r.

Stan Kubik
O mnie Stan Kubik

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Kultura